اثر هیدرولوژی بر فرایند شکل‌گیری استقرار پیش از تاریخ شهرک فیروزه در دشت نیشابور

Authors

  • جواد نیستانی دانشیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس
  • حسن باصفا٭ استادیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه نیشابور
  • حمید خطیب شهیدی استادیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس
  • علیرضا هژبری نوبری استاد گروه باستان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس
Abstract:

هیدرولوژی به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل محیطی نقش مهمی در شکل‌گیری استقرارهای انسانی داشته است. دشت نیشابور به عنوان بخشی از حوضه شمال‌شرق ایران در دامنه رشته‌کوه بینالود قرار گرفته و از زمین‌های کوه‌پایه‌ای و دشت تشکیل شده است. در دشت نیشابور، رودخانه‌های متعددی وجود دارند که همگی از بینالود سرچشمه گرفته و مازاد آب آن‌ها در فصول پر بارش از جنوب‌غربی دشت توسط رودخانه کال‌شور به بیرون هدایت می‌شوند. پژوهش حاضر، مبتنی بر جمع آوری مدارک مادی است که با متد کاوش لایه‌نگاری در استقرار پیش از تاریخی شهرک فیروزه به‌دست آمده است. شهرک فیروزه استقراری است که در فاز پایانی برنز در حاشیه یکی از مهم‌ترین رودخانه‌های نیشابور به نام فاروب رومان شکل گرفته و تحلیل لایه‌های فرهنگی آن به عنوان جامعه آماری مورد مطالعه نشان می‌دهد که هیدرولوژی نقش مهمی در شکل‌گیری و تداوم زمانی استقرار داشته است. تجزیه و تحلیل مدارک مادی جامعه آماری همچنین نشان می‌دهد استقرارهای انسانی در دوران پیش از تاریخ دشت نیشابور ارتباط تنگاتنگی با منابع آب داشته‌اند و از آن جا که رودخانه‌های این دشت در فصول پر باران سیلابی شده و طغیان‌گر هستند، در فرایندهای بلند‌مدت بسیاری از استقرارها همچون شهرک فیروزه تک‌دوره شده و بدون داشتن الگوی خاصی استقرار یافته اند.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثر هیدرولوژی بر فرایند شکل گیری استقرار پیش از تاریخ شهرک فیروزه در دشت نیشابور

هیدرولوژی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل محیطی نقش مهمی در شکل گیری استقرارهای انسانی داشته است. دشت نیشابور به عنوان بخشی از حوضه شمال شرق ایران در دامنه رشته کوه بینالود قرار گرفته و از زمین های کوه پایه ای و دشت تشکیل شده است. در دشت نیشابور، رودخانه های متعددی وجود دارند که همگی از بینالود سرچشمه گرفته و مازاد آب آن ها در فصول پر بارش از جنوب غربی دشت توسط رودخانه کال شور به بیرون هدایت می ...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

فرهنگ های دوره پایانی برنز و اوایل آهن دشت نیشابور بر اساس کاوش های باستان شناختی محوطه شهرک فیروزه

بر اساس اطلاعات پراکنده و ناکافی کنونی از باستان شناسی شمال شرق ایران بویژه در کلیه ادوار پیش از تاریخ و تاریخی درک صحیحی از فرهنگ های پیش از تاریخی آن ارایه نشده است. این امر در حالی است که خراسان در کنار منابع معدنی ممتاز در مسیر ارتباط شرق به غرب بوده و به لحاظ اهمیت مکانی و اقتصادی شرایط ویژه ای داشته است. یکی از مهمترین دوره های پیش از تاریخی در این حوزه دوره برنز است که در خارج از مرزهای ...

تعیین میزان عناصر بقایای دندانی عصر مفرغ جدید محوطه شهرک فیروزه نیشابور و مقایسه آن با نمونه‌های دندانی معاصر

بامطالعه عناصر دندانی می‌توان اطلاعات مفیدی در زمینه رژیم غذایی، وضعیت اجتماعی، اقتصادی و بیولوژیکی جمعیت انسانی گذشته به دست آورد. در این پژوهش به‌طورکلی 8 نمونه دندان، که چهار نمونه باستانی (مربوط به دوره مفرغ) که از محوطه شهرک فیروزه نیشابور به‌دست‌آمده و چهار نمونه دیگر جدید(مربوط به دوره معاصر) از کلینیک بخش ترمیمی دانشکده دندانپزشکی مشهد جمع‌آوری شد و جهت تعیین مشخصات ساختار شیمیایی مینا ...

full text

استقرارهای پیش از تاریخ دشت لوت، جنوب شرق ایران

دوازده فصل کاوش­های باستان­شناختی­ در محوطۀ شهداد، اهمیت حاشیۀ غربی بیابان لوت واقع در جنوب شرق ایران را به لحاظ باستان­شناختی افزون‌تر کرده است. در سال 1390 دشت لوت بررسی باستان‌شناختی شد، حاصل آن شناسایی 87 محوطۀ باستانی از هزارۀ پنجم پ.م تا دورۀ اسلامی بوده است. مقالۀ پیش­رو به زیستگاه­های پیش از تاریخ دشت لوت می­پردازد که متعلق به هزاره­های پنجم تا دوم پ.م هستند. به علت قرار گرفتن منطقۀ مور...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 9

pages  73- 78

publication date 2015-01-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023